He manaʻo ko ka ʻaha ʻōlelo o Hawaiʻi nei e neʻe kahi hoʻomaʻamaʻa kī pū o Puʻuloa i kahi ʻē.
ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 26 o ʻApelila, he Pōʻakolu. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.
Ua ʻāpono ʻia ma ka Hale o nā Lunamakaʻāinana o Hawaiʻi nei he ʻōlelo hoʻoholo e paipai ana i ka Pūʻali Koa Malina, e hoʻoneʻe ʻia kahi hoʻomaʻamaʻa kī pū o Puʻuloa a i kahi ʻē. Māhuahua aʻela ka namunamu ʻana o nā kānaka e noho ihola ma kahi e kokoke ana i ia wahi hoʻomaʻamaʻa. Na ka Lunamakaʻāinana Rose Martinez i hāpai i ka ʻōlelo hoʻoholo ma muli o ia mau leo nui o nā kānaka ma ʻEwa a me Puʻuloa. Aia nō ka ʻAha Kenekoa o Hawaiʻi nei ke noʻonoʻo pono akula i ka ʻāpono ʻana i kekahi ʻōlelo hoʻoholo like.
Ma ka Pōʻalima nei, hōʻoia ʻia ka lua o ke kanaka i loaʻa i ka maʻi ʻulāliʻi ma Oʻahu nei. ʻO ke kanaka mua, ua kūkala ʻia ma ka lā 10 o ʻApelila. ʻO ia kanaka mua, ʻaʻole i ʻō ʻē ʻia i ka lāʻau koʻokoʻo. A ʻo ke kanaka ʻelua, ʻaʻole i maopopo kona ʻō ʻia a me ka ʻole paha. A aia nō ke ʻimi ʻia akula nā kānaka i launa pū me ua kanaka lā i mea e hoʻomaopopo aku ai iā lākou. He mea lele wale ka maʻi ʻulāliʻi ma o ke kunukunu ʻana a me ke kihe ʻana. ʻO nā ʻōuli mua o ia maʻi, ʻo ka piwa kiʻekiʻe, ke kunu ʻana, ka pipī o ka ihu, ka mākole a me ka wai nui o ka maka. A ma hope, ʻōʻili mai ka ʻōhune, he mau kiko ʻulaʻula hoʻi. A ʻo ka wā lele wale o ka maʻi ʻulāliʻi, he ʻehā lā ma mua o ka ʻōʻili ʻana aʻe o ka ʻōhune a he ʻehā lā ma hope o ka ʻōʻili ʻana.
Lanakila aku nei nā keiki o Kamehameha ma luna o Kāna Lui i ka Pōʻalua nei ma ka helu ʻai he 7 i ka 2 a lilo ai iā lākou ka inoa moho pōpō hili o ka ʻAhahui Kula Uku o Honolulu. A he mea paha ia e pūʻiwa ai ka noʻonoʻo, ʻoiai, ma nā manawa ʻelua i hoʻokūkū ai ia mau kula ʻelua ma ke kikina kū mau, ua lilo ke eo iā Kāna Lui.
Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,
Hoa pūpuʻu o ka pō anu.
ʻO ia hoʻi, ʻo ka ipo paha a ʻo ka piliʻaoʻao paha.