04-24-23

Ua māhuahua ka hoʻomāinoino keiki i ka makahiki 2022.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 24 o ʻApelila, he Pōʻakahi. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Hōʻike aʻela nā Kikowaena Kaulike Keiki o Hawaiʻi, ua māhuahua nā keiki i hoʻomāinoino ʻia i ka makahiki 2022, he 2,114 ka nui. I ka makahiki 2020, he 1782 mau keiki, mai ka pēpē a i ka ʻōpiopio nona nā makahiki he ʻumi kūmāhiku, a he 2060 mau keiki i ka makahiki 2021. ʻO ka hana hoʻomāinoino, ʻo ia ka lolokukui ʻana, ka hōʻeha kino, ke kūʻai ʻana a me ke keiki i ʻike maka i ke kalaima weliweli.

Ma ka Pōʻaono nei, lanakila aku nei ʻo ʻIlima-Lei Macfarlane ma luna o Kana Watanabe. Ua māhae lua nā luna loiloi. Ma ka papa helu ʻai a ʻelua o lākou, lilo ke eo iā Macfarlane ma ka helu ʻai he 29 i ka 28. A ʻo ke kolu o ka luna loiloi, no Watanabe, ma ka helu ʻai he 29 i ka 28. Ua hahana nō ka mokomoko ʻana. Lilo ka puni mua iā Macfarlane a ʻo ka lua o ka puni, iā Watanabe. Ma ka Pōʻalima nei, lanakila aku nei ʻo Liz Carmouche, ka inoa moho ma ka māhele 125 paona. A muli nō hoʻi o ka lanakila ʻana o Macfarlane, e launa pū ana lāua me Carmouche ma ka pahu hao no ka inoa moho. A ma Kēkēmapa paha lāua e mokomoko ai.

Kāʻili nō hoʻi kekahi wahine o Maui i ka lanakila ma ia pō. ʻO ia ʻo Sumiko Inaba, a lanakila aku nei ʻo ia ma luna o Veta Arteaga. A he ʻelua mau kāne no Hawaiʻi nei i lanakila, ʻo Yancy Medeiros o Mākaha a me Kai Kamaka III, ua puka mai ke Kula Kiʻekiʻe ʻo Kamehameha.

Lilo aku nei ka inoa moho pōpō paʻipaʻi o ka ʻAhahui Komohana Nui i nā Kāne Ānuenue. A lilo aku nei hoʻi iā lākou ke kūlana helu ʻelua o ka Hoʻokūkū Inoa Moho Pōpō Paʻipaʻi o nā Kulanui o ʻAmelika Hui Pū. ʻO Hawaiʻi ka inoa moho ma nā makahiki ʻelua i hala iho nei.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

Nau ke kuʻi, lohi ka lima.

I ka wā e huhū ai ke kanaka, e lohi kona lima ma ka hana.

04-21-23

ʻO ka polokalamu Kiaʻi Ola ʻŌpio, aia ana i kēia kauwela.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 21 o ʻApelila, he Pōʻalima. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Mālama ʻia iho nei he wikilia no Gary Rabellizsa-Manner a me Cathy Rabellizsa i ka Pōʻahā nei ma ka Pāka Kahakai o Māʻili. ʻO Rabellizsa-Manner lāua ʻo Rabellizsa nā mea i make i ke kī pū ʻia ma ka lā ʻumi kūmāhā o ʻApelila ma ka hakakāamoa ma Māʻili. Ua ʻōlelo ʻia, e ʻākeʻakeʻa aku ana ʻo Rabellizsa-Manner i ka hakakā ʻana o kekahi mau kānaka i kona wā i kī pū ʻia ai.

E mālama ʻia ana ka polokalamu Kiaʻi Ola ʻŌpio i kēia kauwela. He polokalamu ia no nā ʻōpiopio, he ʻumi kūmākahi makahiki a i ka ʻumi kūmāhiku. He manuahi nō. He hoʻokahi pule ka lōʻihi o ka papa. A he ʻeono papa a e mālama ʻia ana ma nā Pāka Kahakai o Mākaha (ka lā 5-9 o Iune), Nānākuli (ka lā 12-16 o Iune), ʻEhukai (ka lā 19-23), Kailua (ka lā 26-30), Ala Moana (ka lā 10-14 o Iulai) a me Waimānalo (ka lā 17-21 o Iulai). Ma ka hola 9:00 o ke kakahiaka e hoʻomaka ai, a ma ka hola 2:00 o ka ʻauinalā e pau ai mai ka Pōʻakahi a i ka Pōʻalima. A e hoʻomaka ke kākau inoa ʻana ma ka hola 8:00 o ke kakahiaka o ka lā mua o Mei ma ka pūnaewele, ka polokalamu Kiaʻi Ola ʻŌpio.

He manaʻo ko ʻIlima-Lei Macfarlane e lilo hou iā ia ka inoa moho 125 paona o Bellator ma mua o kona hoʻomaha loa ʻana mai ka ʻoihana mokomoko aku. No laila, he mea nui kona lanakila ʻana aku ma luna o Kana Watanabe i kēia Pōʻaono ma Bellator 295. ʻO Watanabe ka helu ʻelua ma ka māhele 125 paona. A ʻo Macfarlane ka helu ʻekolu. Inā lanakila ʻo ia nei ma luna o Watanabe, e hakakā paha ʻo ia me ka inoa moho Liz Carmouche no ka makana inoa moho.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

Pāpahi i ka hae o ka lanakila.

He ʻōlelo hoʻohanohano i ka mea lanakila.

04-19-23

Ua paʻa ihola nā kānaka nāna ke kī pū ʻana ma Māʻili i ka pō Pōʻalima nei.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā ʻumi kūmāiwa o ʻApelila, he Pōʻakolu. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Pau iho nei ka ʻimi ʻana aku o nā mākaʻi o Honolulu i kekahi mau kānaka ʻelua i manaʻo ʻia nā lāua i kī aku i kekahi mau kānaka ma kekahi hahakāamoa ma Māʻili i ke aumoe o ka Pōʻalima nei. ʻO Jacob Borge ka inoa o ka mua a he iwakālua kūmākolu ona makahiki. A ʻo Shaedan-Styles McEnroe-Keauliʻi ka inoa o ka lua a he ʻumi kūmāono ona makahiki. Ua hāʻawi pio ʻokoʻa lāua i ka mākaʻi. He ʻelua mau kānaka i make, a he ʻekolu i ʻeha.

Ma muli o ia kī pū ʻana ma Māʻili, ʻōlelo paʻa ihola ke Keʻena Mākaʻi o Honolulu, e hoʻoikaika i ka hoʻokō kānāwai ʻana i ka pili waiwai ma laila. ʻO kekahi mea e hoʻokolokolo ʻia nei, ʻo ia hoʻi, ʻo ke kumu i kī pū ʻia ai ʻo Gary Rabellizsa lāua ʻo Cathy Rabellizsa, ma muli ia o ka hoʻopaʻapaʻa ʻana ma waena o kekahi mau kānaka no ka mea nāna i hoʻomaopopo i ka mākaʻi no kekahi hihia lāʻau ʻona e hoʻokolokolo ʻia nei.

Hōʻoia aʻe nei ʻo Lori Kahikina, ka luna nui hoʻokō o ke Keʻena Halihali Wikiwiki o Honolulu, e hoʻomaka ka halihali ʻana o ke kaʻa uila kau lewa i ka lehulehu i ka mahina ʻo Iulai. ʻO ka māhele e mākaukau ana, ʻo ia ka māhele e moe ana mai ka ʻaoʻao hikina o Kapolei a i ke Kahua Pāʻani ʻo Aloha.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

Pae ka waʻa i Kaʻena.

He ʻōlelo kēia no ka inaina loa o kekahi.

04-17-23

ʻO Pūʻahuʻula nō ka ʻoi!

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā ʻumi kūmāhiku o ʻApelila, he Pōʻakahi. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

I leʻa nō ka hula i ka hoʻopaʻa! Ua nani hoʻi nā mea a pau. A he hoʻokūkū ʻiʻo nō. ʻO ka hālau o Kāneʻohe, ʻo Ka Lā ʻŌnohi Mai O Haʻehaʻe ka lanakila nui o ia hoʻokūkū. ʻO nā Kumu Hula Tracie a me Keawe Lopes nā kumu. A ʻo ka hālau helu ʻelua, hoʻokahi wale nō ʻai i emi mai i kā ka helu ʻekahi, ʻo ia ka Hālau Nā Mamo O Puʻuanahulu o nā Kumu Hula William Kahakuleilehua Haunuʻu “Sonny” Ching a me Lopaka Igarta-De Vera. A ʻo ka helu ʻekolu, hoʻokahi wale nō ʻai i emi mai i kā ka helu ʻelua, ʻo ia ka Hālau Ka Lei Mokihana O Leinaʻala ma lalo o ke Kumu Hula Leinaʻala Pavao Jardin. Ma ka māhele kāne, ʻo ka Hālau Kekuaokalāʻauʻalaʻiliahi o nā Kumu Hula Haunani lāua ʻo ʻIliahi Paredes. A ʻo ka Hālau Nā Mamo O Puʻuanahulu ka hālau helu ʻelua. A ma ke kūlana helu ʻekolu ʻo Ka Leo O Laka I Ka Hikina O Ka Lā ma lalo o ke Kumu Hula Kaleo Trinidad.

Kūkala aʻela ka ʻAhahui Kumu Kula Aupuni o Hawaiʻi, ua paʻa ihola kahi ʻaelike kūikawā me ke aupuni mokuʻāina a me ka Papa Hoʻonaʻauao. He palapala ʻaelike ʻehā makahiki. A lōkahi ka manaʻo o ka Papa o ka ʻAhahui Kumu Kula Aupuni o Hawaiʻi ma ka paipai ʻana i nā lālā, e ʻāpono. E koho pāloka ana nā kumu kula i ka ʻāpono a me ka ʻāpono ʻole paha i ka lā iwakālua kūmāono o ʻApelila.

Ma ka Pōʻaono nei, lanakila aku nei ʻo Max Holloway ma luna o Arnold Allen. Ua hele nō a kani ka pele o ka puni ʻelima. A lōkahi ihola ka manaʻo o nā luna loiloi, he 49 i ke 46, he 49 i ke 46, a he 48 i ke 47. Ma nā mokomoko hope he 11, ʻo ka makamua kēia o ka hāʻule ʻana o Allen, ka mea mokomoko māhele hulu helu ʻehā.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

Hāʻale i ka wai a ka manu.

He ʻōlelo kēia no ke kanaka uʻi.

04-14-23

He Miki Aloha Hula hou!

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā ʻumi kūmāhā o ʻApelila, he Pōʻalima. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Ua ʻolu nō ke kino o nā moho a pau i ka hula i ka pō Pōʻahā nei ma ka hoʻokūkū hula. A ʻo ka Miki Aloha Hula o kēia makahiki nei, ʻo ia ʻo Agnes Renee Leihiwahiwaikapolionāmākua Thronas Brown o Ka Lā ʻŌnohi Mai O Haʻehaʻe. Lilo aku nei ka Makana Helu ʻElua iā Breeze Ann Kalehuaonālani Vidinha Pavao o ka Hālau Ka Lei Mokihana o Leināʻala. A ma ke kūlana ʻekolu ʻo Meleana Kamalani Mirafuentes o ka Hālau Nā Mamo O Puʻuanahulu. A lilo nō hoʻi ka Makana ʻŌlelo Hawaiʻi iā ia. Ma ke kūlana helu ʻehā ʻo Karlee Pōhaikealoha Rita Chong Kee o ka Hālau Kekuaokalāʻauʻalaʻiliahi. A ma ke kūlana helu ʻelima ʻo Tayla-Nohealeimamo Kamaehukauikapono Taʻuhere Vaughan-Darval o ka Hālau Hula Ka Lehua Tuahine. Hoʻomaikaʻi iā ʻoukou a pau a me nā kumu aloha nui a ʻoukou. A hoʻomaikaʻi nō hoʻi i nā moho a pau o ia pō.

E hemo hou ana ka Pāka Kia Hoʻomanaʻo Mokuʻāina o ʻĪao ma kēia hope koke aku. A i kona wā e hemo ai, ke manaʻo ka poʻe malihini e hele aku i laila, he pono ke hoʻopaʻa ʻē i manawa e hele ai. ʻO ka hā ia o ka pāka mokuʻāina kahi e hana ai pēlā. ʻO nā mea mua ʻekolu, ʻo ia ka Pāka Kia Hoʻomanaʻo Mokuaʻāina o Lēʻahi, ka Pāka Mokuʻāina o Hāʻena, a me ka Pāka Mokuʻāina o Waiʻānapanapa. ʻO ke kamaʻāina, he manuahi ka hele ʻana aku i ia mau pāka.

E mākaukau ana ka iwa o ka pahu paʻi kiʻi kukui ʻulaʻula o Oʻahu nei. Aia ma ka huina o ke Alanui ʻo Makalē a me ke Alanui ʻo Algaroba a e hoʻomaka ke paʻi kiʻi ʻana i kēia lā. Akā, ʻaʻole e hoʻomaka ka loaʻa ʻana i ka hoʻopaʻi. He aʻo palapala wale nō ke hoʻouna ʻia aku i ka poʻe holo wale ma ke kukui ʻulaʻula. A ma hope o nā lā he kanakolu, a laila, e hoʻomaka ka hoʻopaʻi ʻana.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

Nanā ka leo o ke kai o Hoʻohila.

He ʻōlelo kēia no ke kanaka ʻōlelo kakana.

04-12-23

Aia ka maʻi hoʻomake ʻōhiʻa ma Waiʻanae.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā ʻumi kūmālua o ʻApelila, he Pōʻakolu. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

ʻAkahi nō a ʻike ʻia aku he kumu ʻōhiʻa i loaʻa i ka maʻi hoʻomake ʻōhiʻa ma ka uka o Waiʻanae. Ma mua, ma nā Koʻolau wale nō i ʻike ʻia ai ua maʻi lā. ʻElua ʻano o ia maʻi, ʻo Ceratocystis huliohia lāua me Ceratocystis lukuohia. ʻO ka huliʻōhiʻa ka mea i loaʻa ma Waiʻanae. A ʻo ia ka mea emi mai o ka ikaika. A ʻo ka lukuʻōhiʻa, ʻo ia ka mea ʻaʻai loa. I ka makahiki 2019 i ʻike mua ʻia ai ka maʻi hoʻomake ma Oʻahu nei. A ʻo ka mea i loaʻa iho nei ma Waiʻanae, ʻo ia ka ʻumi kūmālua.

Hōʻoia ʻia iho nei ka loaʻa ʻana o kekahi kupa o Oʻahu nei i ka maʻi ʻulāliʻi. ʻO ua kanaka lā, huakaʻi aku nei ʻo ia i ka ʻāina ʻē, a ʻakahi a hoʻi mai. ʻAʻole ʻo ia i ʻō ʻia i ka lāʻau koʻokoʻo. Wahi a ke Keʻena Ola, ʻike ʻia nā kānaka i launa pū me ia kanaka maʻi he alo a he alo. A aia nō ia keʻena ke noke akula i ka hana i mea e laha ʻole ai ia maʻi. ʻO ua kanaka maʻi lā, e hoʻomalu ʻia ana ma kahi kaʻawale.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

Ua kui lima akula me Niolopua.

ʻO ia hoʻi, ua hoi akula i ka hiamoe.

04-10-23

Mai nō a ʻauʻau i loko o ke kai kūʻono o Kailua.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 10 o ʻApelila, he Pōʻakahi. Welina e nā makamaka, ʻo Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Piha nā makahiki he kanaono i ka Hoʻokūkū Hula ʻo ka Mōʻī Kalākaua, a ma hope o nā makahiki ʻekolu i kaʻa hope aku nei, e pihakuʻi hou ana ke Kahua Pāʻani ʻo Edith Kanakaʻole i nā kānaka ma muli o ka paʻahana o ka Pelekikena o ia hoʻokūkū, o “ʻAnakē” Luana Kawelu a me nā kānaka i huliāmahi. I kēia makahiki nei, he iwakālua kūmākolu hālau e hoʻokūkū ana a he ʻumi kūmālua moho Miki Aloha Hula.

E heʻe nalu aʻe ana kekahi kanaka ma Kewalo i ke kakahiaka o ka Lāpule nei a nahu ʻia aku nei ʻo ia e ka manō. I ka hiki ʻana aku o nā kahu lapaʻau ulia, lapaʻau akula i ke kanaka. Lawe ʻia akula ua kanaka nei i ka haukapila ma ke kūlana kūkonukonu.

ʻAʻole e ʻauʻau aku ma ke Kai Kūʻono o Kailua. Hoʻokuʻu ʻia aku nei ka wai moka i loko o laila. I ke ana ʻana iho i ke koʻohune kūkae i loko o ia kai kūʻono, ua ʻoi aku i ka nui e ʻae ʻia e ke aupuni. ʻAʻole i hōʻike ʻia aʻe ka nui o ka wai moka i hoʻokuʻu ʻia. E hoʻomaopopo ʻia aʻe ka lehulehu i ka wā e ʻae hou ʻia ai ke komo ʻana i loko o ia kai kūʻono.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

ʻO Muku ka lā, mumuku nā hana.

ʻO ia hoʻi, ʻaʻole e hoʻomaka i papahana ma ka pō i o Muku, o kō ʻole ia papahana.

04-05-23

E mākaukau ana he mau papa kula kamaliʻi hou ma Hawaiʻi nei.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 5 o ʻApelila, he Pōʻakolu. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Hoʻopiʻi ʻia aku nei ʻo Donald Trump no nā peloni he kanakolu kūmāhā. Hele aku nei ʻo Trump i Nū Ioka i ka Pōʻalua nei e kū ai i mua o ka luna kānāwai no ka lohe ʻana i kona mau kalaima i hoʻopiʻi ʻia ai. ʻŌlelo ʻia, hoʻopaʻa hoʻohewa ʻo Trump i ka moʻohelu kālā a moʻolelo ʻoihana paha o kāna hui me ka hoʻāʻo pū ʻana aku e hoʻonalo i kāna hana e hoʻohuli ai i ka manaʻo o nā mana koho ma ke koho pāloka ʻana o ka makahiki 2016. ʻO ia hoʻi, he hoʻonohonoho kāna i ka uku ʻana i kālā i mea e hāmau ai kekahi wahine, ʻaʻole ʻo ia e hōʻike aʻe i ko Trump moe kolohe ʻana ma mua. Hōʻike aʻela ʻo Trump, ʻaʻole i kū ka hewa iā ia.

Aia nō ke holo mua akula ka papahana a ka Hope Kiaʻāina Sylvia Luke, ʻo ia hoʻi ka wehe ʻana i nā lumi papa kula kamaliʻi he 465 no ke kōkua ʻana i nā ʻohana nona ka loaʻa makahiki haʻahaʻa loa. Ua kūkala ʻo Luke, e hemo ana nā lumi papa mua ma ka mahina ʻo ʻAukake o ka makahiki 2024. Eia kā, e hemo ana he ʻumi kūmākahi lumi papa kula kamaliʻi i ka mahina ʻo ʻAukake o kēia makahiki nei.

ʻO ka nui o nā kānaka i make i ka ulia kaʻa ma Hawaiʻi nei ma nā mahina mua ʻekolu o kēia makahiki nei, he iwakālua kūmālua. A ua emi iho i ko nā mahina mua ʻekolu o kēlā makahiki aku nei, he kanakolu kūmāono. ʻO ka hapanui o ia mau ulia kaʻa o Hawaiʻi nei ma nā mahina mua ʻekolu o kēia makahiki nei, aia ma Oʻahu nei. He ʻumi kūmālima ka nui. A ma ka wā like o kēlā makahiki aku nei, he ʻumi kūmāhā.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

He ukana ko ka houpo.

ʻO ia hoʻi, lilo ka noʻonoʻo i kekahi pilikia i kupu aʻe.

04-03-23

Holo ihola ka manaʻo o kekahi o nā ʻalihikūlele kula kiʻekiʻe ʻoi e pāʻani no ke Kulanui o Hawaiʻi.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 3 o ʻApelila, he Pōʻakahi. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Hōʻike aʻela ʻo Micah Alejado i kona ʻae ʻana i puʻu kālā hele kula nui 2024 mai ka hui pōpō peku o ke Kulanui o Hawaiʻi. He ʻalihikūlele ʻo Alejado no ke Kula Kiʻekiʻe ʻo Bishop Gorman. A ʻo ia nō hoʻi kekahi o nā ʻalihikūlele ʻoi o ʻAmelika Hui Pū ʻIa. I ka makahiki 2022, kona wā ma ka papa ʻumi kūmākahi, he 3,575 ʻīā a Alejado i nou ai. A he kanalima kūmāhā āna ʻai holo a he ʻelua wale nō manawa i ʻapo lilo ʻia ai kāna mau pōpō i nou ai. Ua koho ʻo MaxPreps iā Alejado, ʻo ia ka mea pāʻani pōpō peku papa ʻumi kūmākahi ʻoi o ʻAmelika Hui Pū ʻIa i ka makahiki 2022. A koho aku nei ʻo Gatorade, ʻo ia ka mea pāʻani pōpō peku ʻoi o ka makahiki o Nevada. Ua hānai ʻia ʻo Alejado ma ʻEwa, he haumāna ʻo ia ma ke Kula ʻo Kāna Louis ma mua. Neʻe akula ʻo ia i Las Vegas ma mua o ka papa ʻeiwa.

I ka Pōʻaono nei ma ka hoʻokūkū pōpō hili, lanakila aku nei nā Wāhine Ānuenue ma luna o Kaleponi Kāna Kieko ma ka helu ʻai he ʻekolu i ka hua kakā. ʻO Brianna Lopez ka nou pōpō o Hawaiʻi, a ʻaʻohe āna pōpō i nou ai, i pā pono i ka hili ʻia.

Lilo aku nei ke eo i nā Kāne Ānuenue ma ke kūʻē ʻana aku nei iā Kāna Palapala ma ka hoʻokūkū pōpō paʻipaʻi i ka Pōʻaono nei.  He ʻekolu wale nō pāʻani, he 25 i ka 19, he 25 i ka 21 a he 29 i ka 27. ʻO nā hoʻokūkū a pau o nā Kāne Ānuenue i mālama ʻia aku ma ka ʻāina ʻē i kēia kikina nei, na Hawaiʻi nō i kāʻili i ka lanakila. ʻO Hawaiʻi ka hui helu ʻelua o ka ʻAhahui Komohana Nui.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

He kumu kukui i heʻe ka pīlali.

He ʻōlelo kēia no ke kanaka kūʻonoʻono.

03-31-23

Hoʻopiʻi kūhelu ʻia nō kekahi pelekikena ma mua.

ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā kanakolu kūmākahi o Malaki, he Pōʻalima. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.

Ua hoʻopiʻi kūhelu ʻia iho nei ʻo Donald Trump. ʻAʻole naʻe i hōʻike ʻia kona kalaima i hoʻopiʻi ʻia ai. Akā, he pili nō i kona hāʻawi ʻana i ka puʻu kālā i kekahi i ka makahiki 2016 i mea e hoʻolaha ʻole ʻia ai kona moe kolohe ʻana. ʻAʻole i hōʻike mai nā loio i ka hoʻopaʻi e manaʻo ʻia ana ke hoʻāhewa ʻia ʻo Trump. ʻO ka makamua kēia o ka hoʻopiʻi kūhelu ʻia ʻana o kekahi pelekikena ma mua.

Holo ihola ka manaʻo o ka papa alakaʻi o ka Hale Hōʻikeʻike o Kamehameha, e lilo ʻo Dee Jay Mailer, ʻo ia ka pelekikena a me ka luna nui hoʻokō o ia hale hōʻikeʻike. He ʻekolu makahiki ka lōʻihi a hoʻomaka koke iho nei. ʻO Mailer nō hoʻi ka pelekikena kū i ka wā mai ka lā 2 o ka mahina ʻo Pepeluali, ʻoiai, ua pau i ke kaiehu ʻia kekahi mau luna hoʻokō ʻekolu. Ua puka ʻo Mailer mai nā Kula ʻo Kamehameha a me ke Kulanui o Hawaiʻi. A ʻo ia ka luna nui hoʻokō o nā Kula ʻo Kamehameha a me ka Waiwai Hoʻoilina o Pīhopa.

Ma ka polo wai, lanakila aku nei nā Wāhine Ānuenue ma luna o Kaleponi Kāna Kieko i ka Pōʻahā nei ma ka helu ʻai he ʻumi kūmālua i ka ʻumi. He ʻehiku ʻai a Bia Mantellato Dias. ʻO Hawaiʻi ka hui helu ʻehā a ʻo Kāna Kieko ka hui helu ʻumi kūmāwalu. I kēia manawa, he ʻehā lanakaila o Hawaiʻi a ʻaʻohe hāʻule ma loko o ka ʻAhahui Komohana Nui.

Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,

Ka pōhaku kihi paʻa.

ʻO ia hoʻi, he kanaka kūpono a hiki ke kaukaʻi ʻia aku ʻo ia.