Na ka Papa ʻĀina a Waiwai Pili ʻĀina e hoʻolohe i nā hōʻike o nā ʻaoʻao a pau ma ka hihia no ka ʻOhe Nānā Kanakolu Mika.
ʻO ia aʻela kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 19 o Kepakemapa, he Pōʻalua. Aloha mai e nā hoa. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.
E hōʻike aʻe ana i mua o ka Papa ʻĀina a Waiwai Pili ʻĀina nā ʻaoʻao a pau i ko lākou mau manaʻo no ka pono a me ka pono ʻole o ke kūkulu ʻia ʻana aku o ka ʻOhe Nānā Kanakolu Mika ma Mauna Kea. He 23 mau ʻaoʻao a he 15 minuke o kēlā me kēia ʻaoʻao e hōʻike ai. I ka Pōʻakolu ana nō e mālama ʻia ai ka hihia ma ka Lumi Kalaunu o ka Hōkele Naniloa ma Hilo. Na ka Papa ʻĀina a Waiwai Pili ʻĀina ka ʻāpono a me ka ʻāpono ʻole paha i ka lilo aku o ka palapala kūkulu. A ʻaʻole paha e holo koke ka manaʻo o ka papa. A ke kuhi ʻia nei, ʻo ka ʻaoʻao hāʻule, e hoʻopiʻi hou i mua o ka ʻAha Hoʻokolokolo Kiʻekiʻe o Hawaiʻi nei. Wahi a Kealoha Pisciotta, ke alakaʻi o ka Hui Mauna Kea, lana kona manaʻo e hoʻokō ka papa i ko lākou kuleana. A inā ʻaʻole, ua mākaukau nō e kū i ka pono. He mau kānaka Kū Kiaʻi ʻĀina e ʻōlelo nei, ʻaʻole kūpono ka hana a ka Lunakānāwai Riki May Amano, ka lunakānāwai hoʻomalu o ka hihia. A ʻo nā loio o ka ʻOhe Nānā Kanakolu Mika, he ʻokoʻa ko lākou manaʻo me ka ʻī ʻana aʻe, he keu aku ka maikaʻi o ka hana a Amano a me ka Papa ʻĀina a Waiwai Pili ʻĀina, a ua hana lāua i nā hana like ʻole e pono ai nā ʻaoʻao a pau, a ua ʻoi aku i ke koina maʻa mau o nā hana kū i ke kaʻina kānāwai.
Lilo aku nei kahi puʻu kālā noiʻi i kekahi polopeka o ke Kula Lapaʻau ʻo John A. Burns o ke Kulanui o Hawaiʻi no ka noiʻi ʻana aku i ka mea hoʻomaʻi ʻo Zika. ʻO Mukesh Kumar ka inoa o ka polopeka, a he loea ʻo ia ma ka maʻi lele. A ʻo kekahi mea nui ma kona noiʻi ʻana, ʻo ia ka pilikia o ka wahine a me kāna keiki e kōkō ana. He manaʻo ko Kumar, e hana ʻo ia i mea e lele ʻole ai ka mea hoʻomaʻi Zika mai ka makuahine hāpai keiki a i kāna ʻaluʻalu e hānai ana. ʻAkahi nō a ʻike ʻo Kumar, he hiki nō ke loaʻa ka ʻiole puaʻa i kekahi ʻano maʻi Zika ʻAmelika, a no laila, he hiki ke noiʻi aku i ka ʻiole puaʻa no ka ʻike ʻana i ke ʻano e pilikia ai ke kanaka i ka mea hoʻomaʻi Zika. ʻO ka pēpē mua i loaʻa i ka mea hoʻomaʻi Zika i hānau ma ʻAmelika Hui Pū ʻIa, ua hoʻohānau ʻia mai ʻo ia ma ka haukapila ma Oʻahu nei i ka makahiki 2016. Ua loaʻa ka makuahine o ia pēpē i ka mea hoʻomaʻi Zika ʻoiai ʻo ia e noho ana ma Palakila. A lele akula i ka pēpē, ʻoiai ʻo ia ma ka pūʻao.
Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,
Paʻa ka moku i ka heleuma.
He ʻōlelo kēia no ke kanaka i male.