Ke laha aʻe nei ka maʻi e make ana ka ʻōhiʻa lehua.
ʻO ia aʻeka kekahi poʻo nūhou o kēia lā, ka lā 15 o Nowemapa, he Pōʻalima. Welina e nā makamaka. ʻO Ke Aolama kēia a penei ka nūhou.
Ua nui loa nā kumu ʻōhiʻa i make i ka maʻi make ʻōhiʻa lauhulu, he mau lehu paha. A aia nō ua maʻi lā ke laha aʻe nei ma Oʻahu nei. He ʻelua ʻano o ia maʻi make ʻōhiʻa lauhulu, ʻo ka mua, kapa ʻia he huliʻōhiʻa a inā loaʻa ke kumu ʻōhiʻa i ia maʻi, he mau mahina a he mau makahiki paha a laila, make ke kumu ʻōhiʻa. ʻO ka lua o ka maʻi, kapa ʻia he lukuʻōhiʻa, a inā loaʻa ka ʻōhiʻa i ia maʻi, he pau koke nō i loko o kekahi mau pule. A ʻo ia ka maʻi i pau ai he 80% o nā kumu ʻōhiʻa ma ka mokupuni ʻo Hawaiʻi i make i ka maʻi make ʻōhiʻa lauhulu. ʻAʻole i ʻike ʻia ka lukuʻōhiʻa ma Oʻahu nei a me Maui. Ua ʻike mua ʻia ka huliʻōhiʻa ma Oʻahu nei ma ka lā 31 o Iulai. Aia kahi kumu ʻōhiʻa i make ma kekahi ʻāpana ʻāina o nā Kula ʻo Kamehameha ma uka aʻe nei o Mānana. A ma hope mai, loaʻa ʻelua kumu hou i ia maʻi ma kahi noho o kānaka ma nā Koʻolau o Oʻahu nei. A ʻakahi nō a loaʻa ka hā o ke kumu i loaʻa i ia maʻi. Aia ma ka Ulu Lāʻau Kumu Wai o Honolulu.
I kēia mahina aʻe, e kūkulu ʻia ana he 10 mau hale ʻuʻuku ma Kalaeloa. He mau hale ia no nā koa kahiko hale ʻole a e like ana ia wahi me ke kauhale. Wahi a ka Hope Kiaʻāina, ke hiki aku i ka mahina ʻo Malaki, e pau i ke kūkulu ʻia nā hale ʻuʻuku he 39 a emi iki mai. ʻO ia hale ʻuʻuku, he 100 kapuaʻi kuea ka nui o loko, a ʻo ka lānai, he 32 kapuaʻi kuea a ʻoi iki paha. Inā holo maikaʻi nā mea a pau, e kūkulu ʻia ana he mau kauhale ma ʻō a ma ʻaneʻi o ka ʻāina no nā kānaka makua i noho hale ʻole no ka manawa lōʻihi.
Eia mai kā kākou ʻōlelo noʻeau,
ʻUkuliʻi ka pua, onaona i ka mauʻu.
He ʻōlelo kēia no kekahi kanaka liʻiliʻi e pōmaikaʻi ai kekahi mau kānaka.